Дерстад вай?

Дерстад вай?
Фото: serdalo.ru

Дукха ха йоаццаш, шахьаре цхьан гIулакха ваха чувоагIаш школа юхе гIолла тIехвоалаш сона дайра боккъала хоза кийчденна, школера доагIалга ховш дувхар дувхаш чудолха бераш. Уж бIаргадайча, се школе иха ханаш дага еха хоза хеташ уйлангахьа ваха ха яьккхар аз. Тха хана вIаштIехьа далацар-кх иштта тхо кийчде, хIаьта а ноаноша шоай хур дай, шоашта могача тайпара дувхар Iалаш дора тхона.

Цу хIаман уйла еш со волаш цIаьхха цу уйлаех ваьккхар со, цхьатарра такилгах долхача тоаденнача бераша, вешта аьлча, дерста дар уж. Дерригаш а хIаравар хIана вац аргдолаш тоавеннача дегIара вар, йиIиг яр а кIаьнк вар а. Цкъарчоа цецваьнна бIарахьажар со, хаттар а эттар са керта чу: хIанад вай бераш сов тоаденнача дегIара? ДIахо а дикка зийр аз деррига бераш.
Экажкъонгий юртара ваьнна, Сурхо тIа ваьлча иштта берий тоабаш яйра сона. Со чувоагIа ха гIаьххьа школера бераш дIадолхаши, чудоагIаши йола ха яр. Цудухьа геттара дукха дар цу дийнахьа пхийтта шерал зIамагIдола бераш. Юха а уйланга вахар со. Се деша ухаш хиннача хана дерста бераш малагIаш дар дагадоха лаьрхIа. Мел чIоагIа аз уйла хахкарах шиъ мара дагадоханзар сона, цхьайтта шу доаккхаш айса деша мел яьккхача хана.
Тхо деша дагIача хана геттара кIезига дар дерста бераш. Ах эзар саг дешаш волча школе шиъ е кхоъ мара хилацар уж морг, хIаьта ерригача школа сибатах, цIарах бовзаш а хулар уж. Из тамашийна болх а лоархIар оаха массане. Верстар воагIа, е ерстар йоагIа яхаш уж бег а боахар массане, бегашгахь, ловзара хьисапе. ХIаьта хIанза-м 25 бер долча классе а массехк хул уж морг. Уж шеварг а хоза тоам хеташ лелаеш ба шоай «толстяк» яха белгалбахара цIи.
Хаттараш овтт: хIанад-хьогI из иштта? Со деша иха дукха ха яц, сов сиха мишта хувцабеннаб-хьогI нах дегIа? Даара кхоачам тIехбаьнналга да-хьогI из, е тикашкара даараш бераш дукхагIа дуалга да-хьогI? Цу хаттара жоп цаI да сона ховш, вай берашта арахьарча мехкара хьачукхохьа даараш ийде аьттув хилар. Уж даараш бахьан Америка паччахьалкхен бераш дозала тIехдувл, лазараш совдувл яхаш даггара кадаш ба. ХIаьта уж даараш хIара денна дукхагIа хьачукхохьаш да вай мехка. Вай бераша уж ийдеш Iочу дуъ. Царех хьахулаш я из сов мухь.


Дагадох, ванагIа, вай къаман даараш ма дий шедарг а хьоанал йоаллаш, духхьала уж дуача хана мича хулар мехка селла дукха дегIа тIа хьоанал совъянна нах. ЧIапилг, дулх-хьалтIам, кIодар-сискал, иштта кхы дIахо а. Уж шедола даараш шоаех хьоанал йоалаш да, хIаьта дегIа совнагIа мухь летийташ дац, хIана аьлча хьоанал йоалле а, дегIа эшаш йола витаминаш дукха йоахк царех. Цунга хьежжа хьаькъал а низ а дукха хул саг, дегIа тIара гIийла вале а. Сенна дез доккха дегI низа а хьаькъала а эшаш хилча.
Тхо деша ухача хана хIанз мо берашка моллагIча хIамах дохка ахча хилацар киса. ЧIоаггIа эшача хIаманна мара хилацар из. ТIаккха а хIара денна дохкацар ахча. ХIама кходеш бар нах. Шоай дезал а иштта кхебора. Доазув дар массадолча хIамангахьа.
Нанас ханнахьа гIовттадий динза даргдоаца хIама долаш санна чай молийтар тхога. ХIаьта хIанз ахча дIа бе а делле дIабохийт, тика чура моллагIа хIама хьийца дуаргда оаша, аьле. ДIадолхаш а чудоагIаш а тика чура ийдеш уж даараш диэ дизе чудоагIа бераш. ЦIагIарча хIаманга сатувссаш хилац. Нанас яа аьлча а — а, езац, диза да тхо, — аьле шоай гIулакхага хьож. Иштта заводской даараш: чипсаш, сухарикаш – мерза а дира а вIашагIъувш, иштта кхыдола даараш а Iочудуаш из дIалета берий дегIах. Цох хьахулаш я из совнагIа мухь дегIа тIа южаш йола.
Шоай школашка, коа, карта, юрта шо хьажача, вай хIаране цIенъюкъе а долаш да дегIа дозала совдаьнна бераш. Лораде бераш дуачох молачох. Укх дунен тIа массанахьа а беррига нах гIелбала гIерташ молхаш мелаш а дукха тайпара дарбаш деш а ба. Доккхий хилча шоай бераш а иштта лела дезаргдоацаш лораде.

И. Айюбов

№ 7 (12142), шинара, 22 январь, 2019 шу / вторник, 22 января 2019 года

 
По теме
В связи с предстоящим юбилеем 100-летия образования ингушской государственности, Министерство культуры напоминает о Республиканском конкурсе на создание лучшей композиции, в рамках подготовки к юбилейному праздничному мероприятию.
Источник фото: Фото редакции Полиция от местной жительницы узнала, что женщина, которая назвалась Светланой Федоровой, под предлогом продажи посредством соцсетей мебели, бытовой техники и посуды, в 2022-2023 гг.
Источник фото: Фото редакции Национальный проект «Демография», как известно, нацелен на улучшение благосостояния семей за счет мер финансовой помощи, которые будут способствовать повышению рождаемости,
photo_5343742741852575501_y (1) - Министерство культуры ГБУ «Филармония им. А. Хамхоева» станет организатором конкурса, в котором могут принять участие все желающие.
Министерство культуры
В ОФСИН России по Республике Ингушетия прошли пожарно-тактические учения - ОФСИН по Республике Ингушетия Сотрудниками ведомственной пожарной охраны ОФСИН России по Республике Ингушетия совместно с работниками пожарно-спасательной части № 4 г. Карабулак МЧС России по региону были проведены занятия,
ОФСИН по Республике Ингушетия
Суд апелляционной инстанции по уголовным делам Верховного суда Ингушетии 28.03.2024 рассмотрел материал досудебного производства по апелляционной жалобе защитника на постановление Магасского районного суда,
Верховный Суд
Корь - это острое инфекционное заболевание, характеризующееся общей интоксикацией, воспалительными явлениями со стороны слизистых глаз, носоглотки, верхних дыхательных путей, характерной сыпью.
Роспотребнадзор
В рамках реализации всероссийского проекта «ДоброВСело» врачи Сунженской центральной районной больницы совместно с волонтерами-медиками провели масштабное профилактическое мероприятие в сельских поселениях Чемульга и Аршты.
Газета Ингушетия
Стартовал региональный этап Всероссийского конкурса исследовательских проектов «Без срока давности» - Министерство Образования С 20 марта стартовал региональный этап Всероссийского конкурса исследовательских проектов «Без срока давности», который продлится до 10 апреля 2024 года.
Министерство Образования