​ГIАЛГIАЙ РЕСПУБЛИКА КОНСТИТУЦИОННИ ЗАКОН


«ГIалгIай Республика Правительствах» долча ГIалгIай Республика Конституционни закона хувцамаш юкъедахьара хьакъехьа

ТIаийцад

ГIалгIай Республика

Халкъа Гулламо 2017 шера 25 мае

Статья 1

«ГIалгIай Республика Правительствах» долча ГIалгIай Республика 1998 шера 10 июлерча №5-РКЗ йолча ГIалгIай Республика Конституционни закона (газет «ГIалгIайче», 1998, 26 июне; 1999, 20 ноябре; 2000, 22 марте; 2003, 17 мае; 2004, 10 июне; 2006, 23 марте; 2007, 13 январе; 2011, 9 июле; 2012, 21 июне; 2013, 12 марте; 2014, 8 ноябре; 2015, 7 мае, 4 июле) юкъехьо Iобелгалдаь хувцамаш:

1) 12 статье:

шоллагIча абзаце дош «Мехкдас» хувца дешаца «Мехкдаь»;

кхоалагIа абзац дIаяккха;

йиълагIа абзац укх редакце дIаязъе:

«ГIалгIай Республика Правительствос вIашагIйолл кхыйола кхоачашдара органаш, цар кулгалхой ГIалгIай Республика Мехкдас дарже хьожа беш а мукъа боалийташ а ГIалгIай Республика Правительства Председатела могабарах. ГIалгIай Республика Правительствос дIаоттаю белгалъяь органаш вIашагIйохкареи цар къахьегареи apгla»;

2) V керта цIерах дешаш «ГIалгIай Республика Президента» хувца дешашца «ГIалгIай Республика Мехкдаь»;

3) 34 статьяй ворхIлагIа абзац укх редакце дIаязъе:

«ГIалгIай Республика Правительствос ГIалгIай Республика Мехкдаьга дIалу ГIалгIай Республика Халкъа Гулламага дIаялара, ГIалгIай Республика бюджетах а планови хан-юкъах долча закона проект а дIадахала финансови шера республикански бюджет кхоачашдарах йола шера отчет а.»;

4) 37 статье дош «комиссей» apгla йолча таьрахьеи падежей хувца дешашца «комитеташ» apгla йолча таьрахьеи падежей;

5) 41 статьяй шоллагIа абзац укх редакце дIаязъе:

«Правительства Аппарата кулгалду ГIалгIай Республика Правительства Председатела заместитела — ГIалгIай Республика Правительства Аппарата кулгалхочо, укх Конституционни закона 9 статьяйца нийса дарже дIа а оттавеча даржера мукъа а воалийтача.».

Статья 2

Ер Конституционни закон низаца чIоагIденна болх бе долалу ер официально кепатехача дийнахьа денз.

ГIалгIай Республика

Мехкда Евкуров Ю. Б.

г. Магас

2017 шера 5 июне

№2-РКЗ

ГIАЛГIАЙ РЕСПУБЛИКА ЗАКОН

«Моттигерча администрацен керте латтачун дарже контрактах хьожаваьча сагаца оттаеча контракта типовой кепах а муниципальни района (городской округа) моттигерча администрацен керте оттачунца йолча контракта условех, муниципальни района (городской округа) моттигерча шедоалдара органашка федеральни законашца а ГIалгIай Республика законашца а дIаенна къаьстта паччахьалкхен полномочеш кхоачашъяра даькъах» долча ГIалгIай Республика Закона а «ГIалгIай Республика Конституцена тоадар юкъедахьарах дола ГIалгIай Республика Закон тIаэцарах ГIалгIай Республика цхьайолча законодательни акташта хувцамаш юкъедахьарах» долча ГIалгIай Республика Закона 41 статьяй а низ дабаьнна лархIарара хьакъехьа

ТIаийцад

ГIалгIай Республика

Халкъа Гулламо 2017 шера 25 мае

Статья 1

Ший низ дIабаьнна лapxla:

1) «Моттигерча администрацен керте латтачун дарже контрактах хьожаваьча сагаца оттаеча контракта типовой кепах а муниципальни района (городской округа) моттигерча администрацен керте оттачунца йолча контракта условех, муниципальни района (городской округа) моттигерча шедоалдара органашка федеральни законашца а ГIалгIай Республика законашца а дIаенна къаьстта паччахьалкхен полномочеш кхоачашъяра даькъах» дола, 2009 шера 17 декабрера №60-РЗ йола ГIалгIай Республика Закон (газет «ГIалгIайче», 2009, 29 декабре);

2) «ГIалгIай Республика Конституцена тоадар юкъедахьарах» дола 2010 шера 11 октябрера, №3-РЗП йола ГIалгIай Республика Закон тIаэцарах, «ГIалгIай Республика цхьайолча законодательни акташта хувцамаш юкъедахьарах» долча, 2011 шера 3 октябрерча ГIалгIай Республика Закона 41 статья а (газет «ГIалгIайче», 2011, 6 октябре).

Статья 2

Ер Закон низаца чIоагIденна болх бе долалу ер официально кепатеха итт чаккхдаьнача дийнахьа денз.

ГIалгIай Республика

Мехкда Евкуров Ю.Б.

г. Магас

2017 шера 5 июне

№ 23-РЗ

ГIАЛГIАЙ РЕСПУБЛИКА ЗАКОН

«ГIалгIай Республика доазон тIа къаьста бокъонаш толхаярах административни бехктокхамах долча» ГIалгIай Республика Закона хувцамаш юкъедахьара хьакъехьа

ТIаийцад

ГIалгIай Республика

Халкъа Гуллама 2017 шера 25 мае

Статья 1

«ГIалгIай Республика доазон тIа къаьста бокъонаш толхаярах административни бехктакхамах долча» ГIалгIай Республика Закона 2010 шера 16 декабрера №60-РЗ йолча ГIалгIай Республика Закона (газет «Сердало», 2010, 11 декабре; газет «ГIалгIайче», 2011, 7 июне, 6 октябре; 2012, 24 марте; 2013, 12 марте, 7 декабре; 2014, 7 июне; 2015, 5 феврале; бокъон хоама Официальни интернет-портал (www.pravo.ru) 2015, 1 июне, 2 декабре; 2016, 29 декабре; газет «ГIалгIайче», 2017, 8 марте) юкъехьо Iобелгалдаь хувцамаш:

1) 16 статьяй 2 даькъе дешаш «ГIалгIай Республике сага бокъонех волча Уполномоченнех» долча 2003 шера 24 мартерча №14-РЗ йолча ГIалгIай Республика Законо оттадаьча», хувца дешашца «ГIалгIай Республике сага бокъонех волча Уполномоченнех» долча 2017 шера 31 январерча №3-Р3 йолча ГIалгIай Республика Законо оттадаьча»;

2) 171 статье:

дешаш «е дисквалификаци яр цхьан шерагара кхаь шерага кхаччалца» а дIадаха;

дешаш «е къахьегам административни соцабар дезткъеи итт ден-бийсанга кхаччалца» дхадаха;

3) 181 статье:

дешаш «е дисквалификаци яр цхьан шерагара кхаь шерага кхаччалца» дIадаха;

дешаш «е къахьегам административни соцабар дезткъеи итт ден-бийсанга кхаччалца» дIадаха;

Статья 2

Ер Закон низаца чIоагIденна болх бе долалу ер официально кепатеха итт ди чакхдаьннача дийнахьа денз.

ГIалгIай Республика

Мехкда Евкуров Ю. Б.

г. Магас

2017 шера 5 июне

№24-РЗ

ГIАЛГIАЙ РЕСПУБЛИКА ЗАКОН

«ГIалгIай Республика муниципальни боарама бокъон актий проектий дIа-хьа нийсдара Iоткъама мах хоадабара а муниципальни боарама бокъон актий экспертиза а хьакъехьа» долча ГIалгIай Республика Закона хувцамаш юкъедахьара хьакъехьа

ТIаийцад

ГIалгIай Республика

Халкъа Гуллама 2017 шера 25 мае

Статья 1

«ГIалгIай Республика муниципальни боарама бокъон актий проектий дIа-хьа нийсдара Iоткъама мах хоадабара а муниципальни боарама бокъон актий экспертиза а хьакъехьа» долча, 2014 шера 30 июнерча ГIалгIай Республика Закона (газет «ГIалгIайче», 2014, 3 июле) юкъехьо Iобелгалдаь хувцамаш:

1) 2 статьяй 3 дакъа укх редакце дIаязде:

«3. Муниципальни актий проектий дIа-хьа нийсдара мах хоадабар дIадахьа йиш яц:

1) шоашца паччахьалкхен къайле е конфедициальни хоамаш дола боарама актий проекташ;

2) муниципальни образованей представительни органий моттигера налогаши сбораши оттаю, хувца, ханна соцаю, дIайоахача боарама бокъон актий проекташ;

3) муниципальни образованей представительни органий бюджетни юкъ-моттигаш дIахьа нийсъеча боарама бокъон актий проекташ;

2) тIатохар де ер чулоацам болча 21 статьяйца:

«Статья 21. ГIалгIай Республика городской округии муниципальни районии перечень, цар муниципальни боарама бокъон актий проектий дIа-хьа нийсдара Iоткъама мах бар, предпринимательски а инвестиционни а къахьегамах хьокхалу муниципальни боарама бокъон акташца экспертиза яр ца хилча даргдоацаш хилча

1. Укх Закона 22 статьяс оттаяьча критерешца нийса ГIалгIай Республика городской округии муниципальни районии перечень, цар муниципальни боарама бокъон актий проектий дIа-хьа нийсдара Iоткъама мах бар, предпринимательски а инвестиционни а къахьегамах хьокхалу муниципальни боарама бокъон акташца экспертиза яр ца хилча йиш яц, ГIалгIай Республика Iобелгалъяьча муниципальни районашкеи городской округашка:

муниципальни образовани «Городской округ город Магас»;

муниципальни образовани «Городской округ город Илдарха-ГIала»;

муниципальни образовани «Городской округ город МагIалбик»;

муниципальни образовани «Городской округ город Наьсаре»;

муниципальни образовани «Городской округ город КIуре-Юрт»:

муниципальни образовани «ДжIайраха район»;

муниципальни образовани «МагIалбика район»;

муниципальни образовани «Наьсарен район»;

муниципальни образовани «Шолжа район»;

2. ГIалгIай Республика городской округии муниципальни районии перечень, цар муниципальни боарама бокъон актий проектий дIа-хьа нийсдара Iоткъама мах бар, предпринимательски а инвестиционни а къахьегамах хьокхалу муниципальни боарама бокъон акташта экспертиза яр ца хилча, перечна актуализаци яра декхарашта, ГIалгIай Республика Правительствос мах хоадабу ГIалгIай Республика муниципальни районаш а городской округаш а 22 статье белгалъяьча критерешта нийса йий хьожаш, ГIалгIай Республика Правительствос оттаяьча аргIанца нийса.»;

3) тIатохар де ер чулоацам болча 22 статьяйца:

«Статья 22. ГIалгIай Республика городской округии муниципальни районии перечне юкъеяхьара критереш, цар муниципальни боарама бокъон актий проектий дIа-хьа нийсдара Iоткъама мах бар предпринимательски а инвестиционни а къахьегамах хьокхалу муниципальни боарама бокъон акташца экспертиза яр ца хилча даргдоацаш да

ГIалгIай Республика городской округии муниципальни районии перечень, цар муниципальни боарама бокъон актий проектий дIа-хьа нийсдара Iоткъама мах бар, предпринимательски а инвестиционни а къахьегамах хьокхалу муниципальни боарама бокъон акташца экспертиза яр ца хилча даргдоацаш хиларца юкъехьу ГIалгIай Республика муниципальни районаши городской округаши, Iобелгалъяьча цхьан критереца нийса хилча:

1) цхьаннел кIезигах йоаца предпринимательски къахьегама а (е) инвестиционни къахьегама а субьект хилар, городской округа (муниципальни района) доазон тIа регистраци яь а (е) ший къахьегам дIахьош а;

2) городской округа (муниципальни района) доазон тIа регистраци яь цхьаннел кIезигах йоаца инвестиционни къахьегама проект хилар;

3) ГIалгIай Республика муниципальни района (городской округа) моттигерча шедоалдара органашта декхар даьча паччахьалкхен полномочей боарама куц;

4) толхадараш хилар (юридически лицашкара, индивидуальни предпринимателашкара лоткъамаш) муниципальни района (городской округа) моттигерча шедоалдара органаша муниципальни тIахьожам лоаттабечо хана совнагIа тIахьожам барах»;

4) 4 статьяй 2 даькъа 3 даькъа 3 пункт ший низ дIабаьнна лархIа.

Статья 2

Ер Закон низаца чIоагIденна болх бе долалу ер официально кепатехача итт ди чаккхдаьлача дийнахьа денз.

ГIалгIай Республика

Мехкда Евкуров Ю. Б.

г. Магас

2017 шера 5 июне

№25-РЗ

ГIАЛГIАЙ РЕСПУБЛИКА ЗАКОН

Недрай хьакъехьа

ТIаийцад

ГIалгIай Республика

Халкъа Гуллама 2017 шера 25 мае

Корта 1. Юкъара положенеш

Статья 1. Укх закона бокъон кIийле

Укх закона бокъон кIийле я Российски Федераце Конституци, Российски Федераце «Недрайх» дола 1992 шера 21 февралера №2395-1 йола Закон (дIахо — Российски Федераце «Недрайх» дола Закон), кхыйола федеральни боарама бокъон акташ, ГIалгIай Республика Конституци, ГIалгIай Республика кхыйола боарама бокъон акташ.

Статья 2. ГIалгIай Республика доазон тIа недрай доакъоех пайда эцара моттигаш бокъон боараме дIа-хьа нийсъяр

Российски Федераце паччахьалкхен Iаьдала органаштеи ГIалгIай Республика паччахьалкхен Iаьдала органаштеи юкъера недрайх пайда эцара, леладара полномочей юкъ-моттигаш паччахьалкхен дIа-хьа нийсъяр кхоачашду, Российски Федераце Конституцеца, федеральни законашца.

Моттигерча шедоалдара органий бокъо я, недрайх пайда эцара даькъе, Российски Федераце законодательствас а ГIалгIай Республика законодательствас а шоашта дIаеннача полномочей боарраме.

Статья 3. ГIалгIай Республика паччахьалкхен Гаьдала органий недрайх пайда эцара даькъе йола полномочеш

ГIалгIай Республика паччахьалкхен Iаьдала органий недрайх пайда эцара даькъе йолча полномочешца да:

1) недрайх пайда эцара хьакъехьа дола законаши кхыйола боарама бокъон акташи тIаэцар а тоаяр а;

2) Российски Федераце недраш геологически тахкара, минерально-бийдала база дегIайоалаяра а караерзаяра а йола паччахьалкхен программаш вIашагIйохкачеи кхоачашъечеи дакъа лацар;

3) минерально-бийдала база дегIайоалаяра а караерзаяра а йола ГIалгIай Республика паччахьалкхен программаш вIашагIйохкари кхоачашъяри;

4) геологически хоама республикански фонд хьаяр а лелаяр а ГIалгIай Республика доалахьа долча недрайх болча геологически хоамах пайда эцара аргIеи условеши дIаоттаяр;

5) техка долча, хьалехача рузкъан мах е зене хилар белгалдеча паччахьалкхен экспертизе дакъа лацар;

6) юкъара даьржа пайдане рузкъаш долча моттигий кадастр оттаяри лелаяри пайдане рузкъаш хьадахарца бувзам боаца лаьттан кIалара гIишлош еча пайда эца недрай доакъошта учет яр;

7) Российски Федерацеца цхьана ГIалгIай Республика доазон тIарча недрай цаI йолча недрай паччахьалкхен фондах пайда эцар дIадахьар; Российски Федерацеца цхьана пайдане рузкъашца лоархIача пайданерча рузкъай республикански перечень вIашагIйоллар, моттигера лоархIам бола недрай доакъош дIадалар;

8) моттигера лоархIам болча недрай доакъой перечень кийч а яь дIачIоагIьяр, недрай паччахьалкхен фонда урхаллен федеральни органаца е цун доазон органаца барт а бий;

9) юкъара даьржа пайданера рузкъаш долча моттигашка балхаш дара проекташ а моттигера лоархIам болча недрай доакъоех пайда эцара бувзам бола балхаш дара кхыдола документаци а барта дахьар;

10) моттигера лоархIам болча недрайх пайда эцара apгla дIаоттаяр;

11) недрайх пайда эцарий а гражданий а лоIамаши бокъонаши лораяр, недрайх пайда эцара дешаех хинна къовсамаш дашхар;

12) Российски Федераце Конституцено а федеральни законаша а оттаяьча полномочей боараме ГIалгIай Республикера хьаяьккха продукци екъара барт беча дакъа лацар;

13) пайдане рузкъаш хьадоахача моттигех пайда эцара условеш белгалъеча дакъа лацар;

14) моттигера лоархIам болча недрай хьакъехьа региональны паччахьалкхен бIаргаIунал лоаттаделга вIаштIехьдаккхари дIадахьари, недрашта геологически тохкам бари овсаре пайда эцари лорадараи;

15) моттигера лоархIам бола, пайда эца дIалуча недрай доакъошта пайдане рузкъан дукхала паччахьалкхен экспертиза дIаяхьар, цунах бола геологически, экономически а экологически а хоам дIабалар;

16) недрайх пайда эцареи лорадареи кхыдола дешаш дашхар, Российски Федерацено леладе аьнна белгалдаьраш ца лаьрхIача.

Статья 4. Недрай доакъоех пайда эцара тайпаш

1. Федеральни законодательстваца нийса недрай доакъош пайда эца дIалу укх декхарашта:

1) региональни геологически тохкам бара, геолого-географически балхаш чу а лоацаш, геологически съемка яр, инженерно-геологически тохкамаш дар, Iилман-тохкама, палеонтологически а кхыдола а балхаш дар, недраш юкъара геологически тахкара тIадерзадаь, геологически балхаш мохк агара прогнозировани яра а вулканически оттама тохкам бара а недрай хьала мониторинг яр дIаяхьар а, лаьттан кIаларча хин хьал тахкара, иштта кхыдола балхаш дара, недрай бIарччал лоадам болаш йоха а ца еш;

2) геологически тохкам бар, месторожденеш лахар а цар мах хоадабар а долаш, иштта недрай доакъош геологически тахкар а уж лаьттан кIалара гIишлош е а эксплуатаци е а пайдане хилара мах хоадабар пайдане рузкъаш хьадахарца бувзам боацаш;

3) пайдане рузкъаш лахар а хьадахар, цу даькъе пайдане рузкъаш хьадоахаш диссарех пайда а эцаш, цунца бувзам болча чакхъйоахача производстваца бувзам болаш;

4) пайдане рузкъа даккхарца бувзам боаца лаьттан кIалара гIишлош хьалъярца а эксплуатаци ярца;

5) Iилман, культурни, эстетически, санитарии — унахцIено лораяра а кхыбола лоархIам бола (Iилмани дешареи полигонаш, геологически заповедникаш, заказникаш, Iаламан памятникаш, хьагIараши кхыйола лаьттан кIалара яьссалаши) къаьстта лораю геологически объекташ хьаяр;

6) минералогически, полеонтологически а кхыйола а геологически материал аш гулъяр;

2. Недрай доакъош Российски Федераце «Недрайх» долча Законо цхьан ханачухь пайда эца дIадалар могаду геологически тохкам бе, разведка е а пайдане рузкъаш хьадаха а.

Статья 5. Пайда эцара дIалуча недрай доакъош

1. Недраш пайда эца дIалу геометризированни недрай блокий доакъой куц долаш, цар моттига доазонаш недраех пайда эцара лицензе тIа белгал а деш.

2. Не драй доакъош пайда эца дIалу лоаман е геологически къоастам беш.

3. Лоаман къастам болаш не драй доакъош дIалу недраех пайда эцара декхарашта:

1) юкъара даьржа пайданерча рузкъанна разведка е а хьадаккха а;

2) юкъара даьржа пайданерча рузкъанна геологически тохкам бе, разведка е а хьадаккха а (вIашагIтехача лицензеца);

3) пайдане рузкъа хьадаккхарца бувзам боацаш, моттигера лоархIам бола лаьттан кIалхара гIишлош хьалъярца а эксплуатаци ярца а;

4) лаьттан кIалхара хиш-хьадахар мала а вахара пайда эцара а хишца кхоачо яра (дIахо — молаш долча хица кхоачо яр) е промышленни объекташта е юртбоахама декхарашта йолча объекташта хица технологически кхоачо яра пайда эцаш, цун боарам ден-бус лаьрхIача 500 кубически метрал дукхагIа хургбоацаш.

Лоаман къоастама хьалхален доазонаш дIаоттаду недрайх пайда эцара лецензи дIагойтача. Балхаш кхоачашдара технически проект вIашагIъеллачул тIехьагIа, недраех пайда эцарца а паччахьалкхен дика могаеш экспертиза яь яьлча, белгалъяь проект «Недрайх» долча Российски Федераце Закона 232 статьяйца нийса барта йихьа хилча, Российски Федераце Правительствос оттаяьча моттигашка недрайх пайда эцара ГIалгIай Республика паччахьалкхен Iаьдала уполномоченни кхоачашдара органо (моттигера лоархIам болча недрай доакъой хьакъехьа) документаш хьакийчду, лоаман къоастама хоадам баьча доазонаш бакъду (лоаман къоастама акт а графически тIатохараш а), из лицензе юкъехьу цун оттамеи дIадалеи йиш йоаца санна.

4. Геологически къоастам санна недрай доакъош недрайх пайда эца дIалу:

1) юкъара даьржа пайданерча рузкъанна геологически тохкам бе, разведка е а хьадаккха а (вIашагIтехача лицензеца);

2) пайдане рузкъа хьадаккхарца бувзам боацаш, моттигера лоархIам бола лаьттан кIалхара гIишлош хьалъярца а эксплуатаци ярца а;

3) лаьттан кIалхара хиш хьадахараи мах хоадабараи е лаьттан кIалхара хиш тахкара, лаьттан кIалхара хиш хьадахара мах хоадабара декхарашта.

5. Цхьан геологически къоастама доазон тIа къахьегача лоаман а геологически а къоастамий доазонаши лицензеш доалахьа йолчар бокъон юкъ-моттигаши белгалъю, федеральни законодательствос оттаяьча аргIанца нийса.

Статья 6. Моттигера лоархIам бола недрай доакош

1. Моттигера лоархIам болча недрай доакъошца да:

1) юкъара даьржа пайдане рузкъа дола недрай доакъош;

2) пайдане рузкъаш хьадахарца бувзам боаца, моттигера лоархIам бола лаьттан кIалхара гIишлош хьалъяра а эксплуатаци яра а белгалдаь недрай доакъош;

3) лаьттан кIалхара хиш-хьадахар мала а вахара пайда эцара а хишца кхоачо яра (дIахо — молаш долча хица кхоачо яр) е промышленни объекташта е юртбоахама декхарашта йолча объекташта хица технологически кхоачо яра пайда эцаш, цун боарам ден-бус лаьрхIача 500 кубически метрал дукхагIа хургбоацаш.

2. Укх статьяй 1 даькъа 1 пункте белгалдаьча моттигера лоархIам болча недрай доакъой хьакъехьа, ГIалгIай Республика паччахьалкхен Iаьдала недрайх пайда эцари уполномоченни йолча кхоачашдара органо, недрай паччахьалкхен фонда урхалдара федеральни органаца е цун доазон органаца барт а бий моттигера лоархIам болча недрай доакъой перечнаш оттаяр а дIачIоагIъяр а кхоачашду.

3. Моттигера лоархIам болча недрай доакъой перечнаш кийчъяра, тахкара, барта яхьара apгla оттаяр а цу тайпара перечнаш ца оттаеш духьале яр дIаоттаду федеральни законодательствос.

Статья 7. Недрайх пайда эцараш

1. Недрай доакъоех, иштта пайдане рузкъа даккхара пайда эцарца бувзам боацача моттигера лоархIам болча недрай доакъоех ГIалгIай Республика доазон тIа предпринимательски къахьегама субъекташ хилар могаду, цу даькъе цхьалхарча товарищества доакъашхой, кхыча паччахьалкхений гражданаш, юридически лицаш, нагахьа санна федеральни законаша недраех пайда эцара дIадалара доазув теха ца хилча.

2. Нагахьа санна федеральни законаша пайда эцарца бувзам бола къаьсттача къахьегама тайпаш леладе недраех пайда эцара мукъа балар (лицензеш) apгla йола, недраех пайда эцарца бувзам бола къахьегам дIабахьара е цу тайпара къахьегам дIабахьара мукъа бола (лицензеш) йола нах юкъеоза беза.

3. Недраех пайда эцарий бокъонаши декхараши хьахул, недрай доакъоех пайда эцарах йолча лицензена паччахьалкхен регистраци яьча хана денз.

Статья 8. Моттигера лоархIам болча недрай доакъоех пайда эцара бокъо оттара кIийленаш

Моттигера лоархIам болча недрай доакъоех пайда эцара бокъо оттара кIийленаш хьахул:

1) ГIалгIай Республика паччахьалкхен Iаьдала недраех пайда эцара кхоачашдара уполномоченни органа соцамах, недрай паччахьалкхен фонда урхалдара федеральни органаца е цун доазон органаца барт а баь тIаийцача, из минералогически, полеонтологически и кхыйола а коллекционни материалаш гулъе хьатIаийца яле;

2) ГIалгIай Республика паччахьалкхен Iаьдала недраех пайда эцара йола кхоачашдара уполномоченни органа ГIалгIай Республика законодательстваца нийса тIаийца соцам:

а) моттигера лоархIам болача недрай даькъах пайда эцара бокъо аукциона чаккхенех, моттигера лоархIам болча недрай доакъой перечне юкъедихьа, ГIалгIай Республика паччахьалкхен Iаьдала недрайх пайда эцара уполномоченни кхоачашдара органо дIачIоагIъяьча юкъара даьржа пайдане рузкъашта разведка е а хьадаккха а, е юкъара даьржа дола пайдане рузкъашта геологически тохкам бе, разведка е а;

б) моттигерча лоархIам бола недрай дакъа пайда эцара бокъонна дIадалар, моттигереи региональнии лоархIам бола лаьттан кIалара гIишлош е эксплуатаци е а пайдане рузкъа даккхарца бувзам а боацаш;

в) моттигера лоархIам болча юкъара даьржа пайдане рузкъаш шошца долча, моттигера лоархIам болча недрай доакъой перечне чудихьа недрай дакъа, пайда эцара бокъонна дIадалар, ГIалгIай Республика паччахьалкхен Iаьдала недрайх пайда эцара йолча кхоачашдара уполномоченни органо дIа а чIоагIъяь, юкъара даьржа дола пайдане рузкъаш дола йийлла моттиг, из недрайх пайда эцачо, цу тайпара недрай дакъа юкъара даьржа пайдане рузкъаш дола млттигаш лаха, цар мах бе а геологически тахка а, белгалдаь балхаш паччахьалкхен контрактаца нийса дIадахьар ца лаьрхIача;

г) моттигера лоархIам бола недрай дакъа лоаццача ханна (цхьан шерага кхаччалца) пайда эцара бокъо дIаялар, юридически лицо (оператор) моттигера лоархIам болча даькъ тIа къахьега, цунах пайда эцара бокъо ханал хьалха соцаяь яле;

д) моттигера лоархIам болча недрай доакъой перечне юкъедихьача, моттигера лоархIам болча недрай доакъаех лоархIача недрай доакъаех, пайда эцара бокъонна дIадалар, ГIалгIай Республика паччахьалкхен Iаьдала недрайх пайда эцара уполномоченни кхоачашдара органо дIа а чIоагIъяь, цунна геологически тохкам бара а юкъара даьржа пайдане рузкъаш долча моттигий мах хоадабара а;

е) моттигера лоархIам болча недрай даькъах пайда эцара бокъо дIаялар, цунна тохкам бе лаьттан кIалара хиш лаха а мах хоадабе а, лаьттан кIалара хиш хьалдаха е лаьттан кIалара хиш лохаш а мах хоадабеш геологически тохкаши уж хьалдоахаши.

Статья 9. Моттигера лоархIам бола недрай доакъош пайда эца дIадалар

Моттигерча лоархIам бола недрай доакъош пайда эца дIалу, юкъара даьржа пайдане рузкъаш геологически тахкара, юкъара даьржа пайдане рузкъашта разведка е а хьадаха а е вIашагIтехача лицензеца уж геологически тахка, разведка е а хьадаха а, лаьттан кIалара хиш лаха, цар мах хоадабе, геологически тахка, лаьттан кIалара хиш хьалдаха е лаьттан кIалара хиш лаха а цар мах хоадабе а геологически тахка, иштта пайдане рузкъаш дахарца дувзаденна доацача декхарашта, укх Законаца а ГIалгIай Республика кхыйолча боарама бокъон акташца а нийса.

Статья 10. Недрайх пайда эцаш лу ахчаш

1. Недрайх пайда эцаш Iобелглдаь ахчаш лу:

1) лицензе тIа хьоахадаь белгала куцаш оттарах недрайх пайда эцарах цкъа луш дола ахча, цу юкъе пайда эца дIаденнача недрай доазонаш хувцарах цкъа луш дола ахча а долаш;

2) недрайх пайда эцарах цкъазза луш дола ахчаш;

3) конкурсе (аукционе) дакъа лацарах лур.

Царел совнагIа недрайх пайда эцачар дIалу кхыйола налогаши сбораши, Российски Федераце налогехи сборехи долча законодательстваца нийса.

Корта 2. Недрай доакъоех пайда эцара хан-йовкъаш

Статья 11. Недрай доакъоех пайда эцара хан-йовкъаш

1. Недрай доакош пайда эцара дIалу декхарашта:

1) геологически тохкам бе — 5 шерага кхаччалца йоача хан-юкъа;

2) юкъара даьрига пайдане рузкъаш хьадаха — рузкъа дола моттиг йистеяллалца, цун технико-экономически оттама кIийлен тIа, недрайх овсаре пайда эцари лорадари Iалашдеш;

3) юкъара даьржа пайдане рузкъаш хьадахьара, Российски Федераце «Недрах» долча Закона 211 статьяйца нийса недрай доакъоех лоацача хана пайда эцара дIадалара бокъонах — 1 шерага кхаччалца йолча хан-юкъа;

4) лаьттан кIалара хиш хьалдахара — 25 шерага кхаччалца йолча хан-юкъа.

2. Ха тоханза недрай даькъах пайда эцара бокъо хьаэца йиш я моттигера лоархIам бола, пайдане рузкъаш хьадахарца бувзам боаца лаьтта кIалара гIишлош хьалъе а эксплуатаци е а.

3. Недрай доакъоех пайда эцара хан-йовкъаш дIалоархI, недрай цу доакъоех пайда эцарах йолча лицензена регистраци яьча хана денз.

4. Недрай доакъоех юкъара даьржа пайдане пайда эцара хан-юкъ дIайIаьхъю ГIалгIай Республика паччахьалкхен Iаьдала недрайх пайда эцара кхоачашдара уполномоченни органо, недрайх пайда эцачун лоIамах цо лицензе тIа белгадъяь условеш кхоачашяъйой а пайдане рузкъаш дола моттиг къахьийга йисте яьккхача е из дIаяккхара мероприятеш кхоачашъйича.

Корта 3. Моттигера лоархIам болча недрай доакъоех пайда эца бокъо ялар а царех пайда эцара бокъо соцаяр а

Статья 12. Моттигера лоархIам болча недрай доакъоех юкъара даьржа дола пайдане рузкъаш е юкъара даьржа дола пайдане рузкъаш геологически тахка, разведка е хьадаха бокъо лу аукционаш дIаяхьара apгla

1. Моттигера лоархIам болча недрай доакъой перечне юкъедихьа, ГIалгIай Республика паччахьалкхен Iаьдала недрайх пайда эцара йолча уполномоченни кхоачашдара Iаьдала органо дIачIоагIдаь, юкъара даьржа дола пайдане рузкъашта разведка е а хьадахьа е юкъара даьржа дола пайдане рузкъаш геологически тахка, разведка е хьадаха бокъо лу аукционаш дIаяхьара apгIa белгалъяр кхоачашду ГIалгIай Республика Правительствос.

2. Недрай доакъоех пайда эцара бокъонах йолча аукциона чаккхе дIачIоагIъярах бола соцам дIачIоагIбу аукцион дIайихьача денз 30 денал тIехьа а ца доаккхаш, ГIалгIай Республика паччахьалкхен Iаьдала недрайх пайда эцарах йолча кхоачашдара уполномоченни органо.

Недрай доакъоех пайда эцара бокъонах аукционе котало яьккхар белгалваккхара керттера куц да, недрай даькъах пайда эцара бокъонах цкъа луш долча ахчан боарам.

3. Недрай доакъоех пайда эцара бокъонах аукцион дIаяхьарах дола кхайкарал чуоттаду Российски Федераце хоам бара — телекоммуникационни сете «Интернете», официальни сайта чу, тергаш дIаяхьарах хоам чуоттабеш йолча (дIахо — официальни сайт), недрай доакъоех пайда эцара бокъонех аукцион дIаяхьале 45 денал кIезигах йоаца ха йиссача.

4. Официальни сайт а из лелае уполномоченни орган а белгалъю Российски Федераце Правительствос.

5. Цу тайпара кхайкаралаш кепатохара лаьрхIа дукханешка хоам бара средство белгалъйоаккх ГIалгIай Республика паччахьалкхен Iаьдала недрайх пайда эцара кхоачашдара уполномоченни органо.

6. Могадаь дац лицензи дIаялар, договор (барт бар) оттадар, недрай доакъоех пайда эцара бокъонех аукциона чаккхенех, нагахьа санна из тайпа аукцион этта йоацаш лаьрхIа хилча, протокола тIа кулгаш яздаь итт денал хьалхагIа, цун кIийлен тIа лицензи луш хилча, договор (барт бар) оттадеш хилча, хIаьта из белгалдаь протокол хоам бара — телекоммуникационни сете «Интернет» сайта чу оттадар белгалдаь хилча, из чуоттадаь итт денал хьалха а доацаш.

Статья 13. Недрайх пайда эцарий бокъонаши декхараши

Недрайх пайда эца лицензи дIаийцарий бокъонаши декхараши да «Недрайх» долча Российски Федераце Законо отта ма дарра. Недрайх пайда эцарий бокъонаши декхараши хьахул недрайх пайда эцарах йолча лицензена паччахьалкхен регистраци яьча хана денз, недрай даькъах пайда эцара бокъо дIелча, продукци екъаргхиларах барт бича – из барт бар низаца чIоагIденнача дийнахьа денз.

Статья 14. Недрай доакъоех пайда эцалга соцадар

1. Недраех пайда эцара бокъо соцаю:

1) цунах пайда эцара йола, лицензе тIа белгалъяь хан-юкъ чаккъяьлча;

2) лицензи доалахьа йолчо недрайх пайда эцара бокъо йитача;

3) белгала хьал эттача (нагахьа санна из лицензе тIа белгалдаь дале), из хьахилара бахьан долаш недрайх пайда эцара бокъо соцаш хилча;

4) лицензи кердайоаккхаш хилча, Российски Федераце «Недрайх» долча Закона 171 статьяс белгалъя условеш толхаеш;

5) Российски Федераце законодательствос белгаляьча концессионни барт барца ювзаеннача моттигашка.

2. Недрайх пайда эцара бокъо соцаяр могаду ГIалгIай Республика паччахьалкхен Iаьдала кхоачашдара уполномоченни органо ханал хьалха, ханна е доазув тохарца, укх моттигашка:

1) недрайх пайда эцарца дувзаденна балхаш деш е цигара балхаш Iаткъаш дале, цу моттиге бахача наьха вахара е могашала оттаме кхерам хилча;

2) недрайх пайда эцачо лицензе условеш оттаме толхайича;

3) недрайх пайда эцачо хадданза недрайх пайда эцара бокъонаш толхаяр;

4) чоалхане хьалаш оттар (стихийни хатараш, тIом а кхыдараш а);

5) Нагахьа санна недрайх пайда эцачо лицензе тIа белгалъяча хан-юкъа белгалдаьча боарамех пайда эцалга доладаь деце;

6) недраш шийна пайда эца дIаденна предприяти е кхыйола боахама къахьегама субъект дIаяьккхача;

7) недрайх пайда эцачо Российски Федераце недрайх долча законодательствос белгаляь отчетность дIа ца ял ар е недрайх бола геологически хоам дIабалара хан-йовкъаш толхаяр «Недрайх» долча Российски Федераце Закона 27 статьяйца нийса геологически хоама доазон фонде а ГIалгIай Республика геологически хоама фонде а дIабалара хан-йовкъаш толхаяр;

8) лицензи доалахьа йолча даь лоIамах;

9) недрайх пайда эцачун лоIамах, цо заявлени елча.

3. Нагахьа санна укх статьяй 1 пункта 2 подпункта белгалъяь моттиг хилча, недрайх пайда эцара бокъо соцаярах, лицензи йолча дас йоазонца хоам бе беза ГIалгIай Республика паччахьалкхен Iаьдала недрайх пайда эцара йолча кхоачашдара уполномоченни органага, белгалъяь ха хилале ялх беттал кIезигах йоаца ха йиссача.

4. Недрайх пайда эцара лицензи йолча дас лицензе тIа белгалдаь мел дола декхараш кхоачашде деза, недрайх пайда бокъонаш оттаяьча ханал хьалха соцаяр хилара моттиг нийслой а. Лицензи доалахьа йолча дас белгалдаъ декхараш кхоачаш ца дича, ГIалгIай Республика паччахьалкхен Iаьдала недрайх пайда эцара йолча уполномоченни органа бокъо я уж кхоачаш ца дарах хиннача зен мах судебни apгlax хьабакха.

5. Укх статьяй 2 пункта 1 а 4 а подпункташа белгалъяьча моттигашка, недрайх пайда эцар соцаду ГIалгIай Республика паччахьалкхен Iаьдала недрайх пайда эцара кхоачашдара уполномоченни органо юхьдуххьал соцам тIаийцача денз, недрайх пайда эцачунга йоазонца хоам дIа а беш.

6. Укх статьяй 2 пункта 2, 3, 5, 7 пункташа белгалъяьча моттигашка, недрайх пайда эцар бокъо соцаярах соцам тIаэцар могаду, недрайх пайда эцачо даьча гIалатех цунга йоазонца хоам дIабенна кхо бутт чаккхбаьннача дийнахьа денз, нагахьа санна цу белгалъяьча ханачухь пайда эцачо уж толхадараш дIадаьха деце.

7. Нагахьа санна недрайх пайда эцара бокъо ханна соцаяра е доазув тохара хинна бахьанаш дIадаьха моттиг хилча, из бокъо биззача боараме меттаоттаю. Ханна из соцаяра хьалаш е моттигаш этта, недрайх пайда эцачун бехк а боацаш из соцаяь яьккха ха, лицензе болх беча юкъарча ханна юкъехьоц.

Корта 4. Недрайх пайда эцара лицензи

Статья 15. Недрай доакъоех йола лицензи, недрай доакъоех пайда эцара йола лицензи боараме ерзаяь, паччахьалкхен регистраци а яь дIаялар

1. Моттигерча лоархIам бола недрай доакъош (цу даькъе моттигера лоархIам бола недрай доакъош а долаш, пайдане рузкъаш хьадахарца бувзам боаца лаьттан кIалара гIишлош хьалъярца а эксплуатаци ярца а долаш) дIадалар боараме дерзаду паччахьалкхен мукъа баларца, лицензе куц долаш, Российски Федераце паччахьалкхен герб тIа латташ, оттаяь яьнна кеп йола бланк, иштта цунца текстови, графически а кхыдола а тIатохараш долаш, уж лицензе оттама дакъа долаш, недрайх пайда эцара керттера хьалаш белгал а деш. Лицензи документ да, из доалахьа йолчун недрай доакъоех пайда эца бокъо хилар бакъдеш, белгалча доазонех, цу белгалдаьча декхара оттаяьча ханна, из доалахьа йолчо хьалхе а белгалъяь условеш лораергйоалаш.

2. Лицензе тIа белгалду цун оттаме дакъа дола деррига а тIатохараш, xlapa тIатохара таьрахьи оагIоний дукхалий тIа а йолаш.

3. Лицензеца хила деза:

1) лицензи дIа а йица недрайх пайда эцачох ГIалгIай Республика паччахьалкхен Iаьдала недрайх пайда эцара уполномоченни кхоачашдара органах дола даннеш, иштта лицензи дIаялара кIийленаш;

2) недрайх пайда эцара целевой балхашца дувзаденна даннеш;

3) пайда эца дIалуча недрай даькъа доазонаш белгалдар;

4) недрайх пайда эцарца бувзам бола балхаш де белгалдаьча лаьттан даькъа е акваторе доазонаш белгалдар;

5) лицензе болх бу хан-йовкъаш а балхаш а (технически проект кийчъяр, проектни низага далар, паччахьалкхен экспертиза е геологически хоам дIабалар) доладара хан-йовкъаш;

6) недрайх, лаьттан доакъоех, акваторех пайда эцарах доаккхача ахчашца дувзаденна хьалаш;

7) минеральни бийдал яккхара барт баь боарам, хьаьяьккхача бийдала доалахьен бокъо;

8) «Недрайх» долча Российски Федераце Закона 27 статьяйца нийса геологически хоама доазон фонде а ГIалгIай Республика геологически хоама фонде а недрайх бола геологически хоам дIабалара хан-йовкъаш;

9) недрайх овсаре пайда эцар а лорадар а, недрайх пайда эцаш балхаш дIадахьара кхерамзле лораяр, гонахьара Iалам лорадар;

10) лоаман выработкаш дIаяхара, консерваци а лаьтташта рекультиваци а яра аргIеи хан-йовкъаши.

Лицензе тIа белгалъяь хила еза недрайх пайда эцара условеш, уж кхоачаш ца ярах недрайх пайда эцалга соцадеш, ханна соцадеш е доазув тохаш.

Пайда эцара лицензе тIа кхыдола тIатохараш дар, иштта пайда эца дIаденнача недрай даькъаца бувзам бола материалаш хилар а могаду, Российски Федераце «Недрайх» долча Закона духьале а ца еш.

4. ГIалгIай Республика паччахьалкхен Iаьдала, недрайх пайда эцара йолча уполномоченни кхоачашдара органо кхоачо ю, пайда эцара лицензионни барт бара.

5. Недрайх пайда эцарах йолча лицензе тIеи недрайх пайда эцара условейх долча лицензионни барт бара тIеи кулгаш язду, ГIалгIай Республика паччахьалкхен Iаьдала недрайх пайда эцара уполномоченни йолча кхоачашдара органа кулгалхочо а недрайх пайда эцачо а.

6. Лицензе оригинал, графически тIатохарашца цхьана дIалу ГIалгIай Республика паччахьалкхен Iаьдала недрайх пайда эцарай йолча уполномоченни кхоачашдара органо, пайда эцачунга. Лицензе копеши лицензионни документий комплекти лорадеш ухкаду, геологически хоама доазон фондеи ГIалгIай Республика паччахьалкхен Iаьдала недрайх пайда эцара йолча упономоченни кхоачашдара органеи.

7. Недрайх пайда эцачоа лицензи дIалу, недрай даькъах пайда эцарах лицензи дIаяларах боагIа мах (лицензионни сбор) дIабелча.

Статья 16. Лицензена хувцамаш а тIатохараш а юкъедахьар

1. Недрайх пайда эцара условешта хувцамаш дар а тIатохараш дар юкъехьу духхьал недрайх пайда эцар а ГIалгIай Республика паччахьалкхен Iаьдала недрайх пайда эцара йола уполномоченни кхоачашдара орган а раьза хилча е недрайх долча федеральни законодательствос оттаяьча моттигашка.

2. Лицензена юкъе хувцамаш дар а тIатохараш дар а могаду недрайх пайда эцачун а санна ГIалгIай Республика паччахьалкхен Хаьдала недрайх пайда эцара уполномоченни кхоачашдара органа а лоIамах.

Статья 17. Недрай доакъоех пайда эцара бокъо лу лицензи кердаяккхар

1. Недрай доакъоех пайда эцара бокъо кхыча предпринимательски къахьегама субъектага йоал, Российски Федераце «Недрайх» долча Закона 171 статьяс белгалъяьча моттигашка.

2. Моттигера лоархIам болча недрай доакъоех пайда эцара лицензеш кердаяхара apгla дIаоттаю, ГIалгIай Республика Правительствос.

Статья 18. Недрайх пайда эцара бокъо луча лицензе тIа хинна технически гIалаташ дIадахар

1. Российски Федераце «Недрайх» долча Законаца нийса, моттигера лоархIам болча недрай доакъоех, ГIалгIай Республика паччахьалкхен недрайх пайда эца бокъо луча лицензе тIа из боараме йоалаеш е кердайоаккхаш нийсденна технически гIалаташ (опискаш, опечаткаш, грамматически, арафметически гIалаташ е уж санна дола гIалаташ) нийсду Iаьдала недрайх пайда эцара уполномоченни кхоачашдара органо, шоаш технически гIалаташ хьалеха 15 календарни ди доалача ханачухь е недрайх пайда эца бокъо лу лицензи доалахьа йолачунгара,

 
По теме
В связи с предстоящим юбилеем 100-летия образования ингушской государственности, Министерство культуры напоминает о Республиканском конкурсе на создание лучшей композиции, в рамках подготовки к юбилейному праздничному мероприятию.
Источник фото: Фото редакции Полиция от местной жительницы узнала, что женщина, которая назвалась Светланой Федоровой, под предлогом продажи посредством соцсетей мебели, бытовой техники и посуды, в 2022-2023 гг.
Источник фото: Фото редакции Национальный проект «Демография», как известно, нацелен на улучшение благосостояния семей за счет мер финансовой помощи, которые будут способствовать повышению рождаемости,
Глава Ингушетии Махмуд-Али Калиматов проверил, как ведутся восстановительные работы в многоквартирном доме, который пострадал в ходе проведения контртеррористической операции в Карабулаке.
В Государственном музее изобразительных искусств Республики Ингушетия открылась выставка произведений живописи «Вместе с Россией!».
С постоянным развитием технологий и возрастанием сложности задач, перед которыми стоят государственные структуры, использование цифровых решений и инструментов становится все более актуальным и необходимым.
Новая школа в с.п. Сурхахи открыла свои двери для учеников. Теперь у юных жителей сельского поселения есть достойные условия для получения знаний, социализации, духовного и физического развития и др.
Источник фото: Фото редакции По информации отделения, уже второй раз представители регионального управления федеральной службы безопасности страны передали общественникам свыше двадцати тонн продуктов длительного хран
Республика готовит к отправке в Токмакский район Запорожской области очередной гуманитарный груз, в который вошли различные стройматериалы для восстановления объектов в г. Молочанске.
11 марта 2024 года студенты 3 курса направления подготовки «Менеджмент» Ставропольского филиала Президентской академии прошли тренинг практиковались навыкам трудоустройства в КБ «Кубань Кредит».
Источник фото: Фото редакции Какие конкретные меры предусмотрены в рамках национального проекта «Комфортная городская среда» для улучшения условий проживания в городах и сельских поселениях?
Республика получает эту награду второй год подряд. Участниками самого массового экологического мероприятия, которое прошло в апреле прошлого года,  стали более 20 тыс.
В Назрани в 2025 году планируется обустройство 4-х общественных территорий - Республика Ингушетия Глава Ингушетии Махмуд-Али Калиматов в своем телеграм-канале призвал жителей проголосовать за выбор дизайн-проекта территории по федеральному проекту «Формирование комфортной городской среды».
Республика Ингушетия
Два жителя Ингушетии, которые ранее пострадали на производстве, получили новые автомобили Lada Granta от регионального Отделения Социального фонда России - Социальный фонд России       28 марта двое жителей Ингушетии, пострадавших на производстве, получили от регионального Отделения СФР новые автомобили Lada Granta.
Социальный фонд России
В ОФСИН России по Республике Ингушетия прошли пожарно-тактические учения - ОФСИН по Республике Ингушетия Сотрудниками ведомственной пожарной охраны ОФСИН России по Республике Ингушетия совместно с работниками пожарно-спасательной части № 4 г. Карабулак МЧС России по региону были проведены занятия,
ОФСИН по Республике Ингушетия
Медицинское обследование в 2023 году прошли 124 тыс. несовершеннолетних жителей региона, или 96% от общего числа, сообщили газете «Ингушетия» в пресс-службе Главы и правительства республики.
Газета Ингушетия
Корь - это острое инфекционное заболевание, характеризующееся общей интоксикацией, воспалительными явлениями со стороны слизистых глаз, носоглотки, верхних дыхательных путей, характерной сыпью.
Роспотребнадзор