— Iовдала саг мала хет хьона? – аьнна хаьттад йоах наха Цагенага?
— Ший денал ца а довзаш сесагах гIертар хет-кх, — аьнна жоп деннад Цагена, ше дага а веха.
— Воа Цаген, хьаькъал долчоа да, е Iовдалчоа да, ваха халагIа? – аьнна хаьттад цхьан саго Цагенага
— Хьаькъал долчоа да-кх халагIа, хьо мо бола Iовдалаш бIарга а гуш ваха, – жоп деннад Цагена. – Хье Iовдала волга хьайна ховшехьа, сога сенна хетт Iа из?
ТIаккха вож эгIазвахав.
— Iовдал ва аьлча хье эгIаза ухаше хаций хьона, хье Iовдал волга? – аьнна кхоачашдаьд Цагена ший къамаьл.
Зирак волча венав цхьа саг.
— Зирак, — аьннад веначо. – Цхьа хаттар дар со хьога де. Къайг хьалгIотташ-м ейнаяр сона, из Iо мичахьа ховргья хой хьона? Из хьога хатта венавар со.
— ХIанз хьо хьачувалехьа, цхьа минот хьалха цун уйла еш вагIар со, – аьннад йоах зирако. – Из сона хац, ховчунга хатта деза Iа из, — аьнна.
Хьалаьца боргIала урс а хьекха, из кхехка а яь шийца яа лоалахо чувийхав цхьанне! Цу гIулакхах шекваьннача лоалахочо хаьттад:
— Ай аьрдагIа яр ер боргIал?
— Шун коа Iочуйоалаш дикагIдар дуаш, юха хьалчуйоалаш дикагIдар дуаш ер ерста хилча хьа а дакъа ма доалий укхох аьнна, дулх даа хьавийхав аз хьо, — жоп деннад фусам-дас.
— Из-м дика гIулакх дар, — аьннад лолахочо. — Цхьа хIама де хьо вицвенна мара. Тха сесаг хьаеха, из юкъе йоацаш аз диар, чувахача, мерех доаккхаргда сона.
— Ишта дале-м, — аьнна, сесаг хьа а йийха, цхьана дика а хьиййга, дIа-юха къаьстаб лоалахой. Лоалахо
Шийна ваха цIа, а ийца хьавена хиннав цхьа къонах. Вахаш лелаш цхьа ха яьлча, бераш вIашагIлетад, укхан къаьнко хIама теха, лоза а ваь велхаш чувахав лоалахочун кIаьнк. Ший кIаьнк дика човхаваь ше ваьлча. Цун кулг а лаьца лоалахо волча бехказвала ваха дIаэттав ер.
— Даьллахьи бехк ма баккхалахь, бераш ма дий ераш, латача а ахсахьат далалехьа та а тай, дIа ма долхий ераш, — аьнна.
Вокхо хьажаюкъе шод а белла жоп деннад.
— Тахан хьатехай, кхоана юхатохаргья, — аьнна.
Цун хьаькъал дайза къонах, кхы хIама ца оалаш чувахав, цул тIехьагIа дукха ха ялалехьа ший цIенош дехка а дехка, кхычахьа ваха дIавахав из.
Йоазонхо, Хамхой Бекмарзий Дауд
№162-163 (12098-099), ера, 1 ноябрь, 2018 шу/Четверг, 1 ноября 2018 года